İlk dizüstü bilgisayar ve ilk taşınabilir medya cihazları bulunduğundan beri bilgiye yaşam koşturmacasının ortasında ulaşmak tüketici teknolojilerinin hep odağında kalmış bir konudur. Bugün konu üzerine gidilerek insanın en zor koşullarda dhi bilgiye ulaşma ihtiyacı tatmin edilmeye çalışılıyor. Fakat gelişen teknoloji tartışmayı farklı bir noktaya getirmiş durumda: Nereye giderseniz gidin tüm bir kütüphaneyi yanınızda taşımak! Bu makaleyi okumaya devam ederek teknolojinin gelecek okuma alışkanlıklarımızı ne yönde etkileyebileceğini öğrenebilirsiniz.
Dijital okuma çözümleri sunma konusunda neyin nasıl yapılacağını belirleyerek herkes tarafından kabul edilen bir standart oluşturma konusunda Fujitsu, Sony, Amazon ve aralarına yeni katılan iRex Technologies adlı şirketin mücadele verdiğini görüyoruz. Bu alana girmekte olan başka bir oyuncu da teknoloji devi Apple. Bu teknolojik ürün sağlayıcılarının çıkardıkları son dijital okuma çözümlerine baktığımız zaman; her biri tüketicilerin teknolojik açlıklarını giderecek kadar kendine has özelliklere sahip; ST5112 tablet PC (slate), Sony Reader, Kindle, iLiad, iPod Touch ve iPhone 2 cihazlarını görüyoruz.
YARIŞMACILAR
Sony Reader 299$'lık fiyatıyla en ekonomik çözümlerden biri gibi gözükse de; aynı zamanda en sınırlı özelliklere sahip okuma aracı. Sony'nin elektronik kitap okuma cihazı uzun bir pil ömrü sunarken (şirketin Web sitesinde iddia edildiğine göre cihazı tekrar şarj etmeden Savaş ve Barış'ı 5 kez okumak mümkün), güneş ışığında dahi rahatlıkla okunabilen E-mürekkep ekranı ile yapabileceğiniz tek şey kitap okumak. Sony Reader çok sıkı bir şekilde salt okunabilir olarak tasarlanmış. Cihazı vasıtasıyla Wi-Fi kablosuz ağlardan ya da USB kablosundan içerik indirerek 6 inch'lik 8 seviyeli siyah beyaz ekranında görüntüleyebilirsiniz. Sony Reader ortalama olarak 160 tane elektronik kitabı hafızasında tutabiliyor ve kitap indirmek için Sony'nin çevrimiçi E-kitap mağazasına bağlanabiliyor.
Sony Reader'a benzer bir yaklaşımla, Amazon da 399$'lık fiyat etiketine sahip Kindle ile portatif dijital kitap ve belge okuyucu pazarına adım attı. Kindle neredeyse Reader'la aynı diyebiliriz, fakat EVDO ağı kurma, yerleşik klavye, tümleşik iç sözlük ve belge arama özellikleriyle kullanıcıya daha fazla şey vaat ediyor. Bu ekstra özelliklere rağmen Kindle daha yüksek bir fiyat seviyesi taşıyor. Öte yandan Kindle kullanıcıları diğer elektronik kitap okuyucuların bazılarında ücretsiz olarak sunulan hizmetler için para ödemek zorunda kalıyor. Örneğin kendinize gönderdiğiniz elektronik postaları cihazla okuyabilmeniz için e-postaların cihaz tarafından okunabilir hale dönüştürülmeleri gerekiyor. Amazon bu işlem için kullanıcıları ücrete tabi tutuyor (Bunu karşın Kindle elektronik kitap okuyucu çevrimiçiyken yapılabilecekler ücrette tabi olsa da, kablosuz ağ hizmetinden herhangi bir ücret alınmadığının altını çizelim.). Buna karşın Kindle'ın rakiplerinden geri kalmayan ve bazı yönlerden daha ileri olan özellikleri de mevcut. Örneğin Kindle elektronik kitap okuyucunun diğer cihazlarların ortalamasına nazaran daha uzun bir pil ömrü sergilediği ve en az Sony Reader'inki kadar güzel bir ekranı olduğu söylenebilir. Tüm bu bilgiler ışığında Kindle'in rakipleriyle kıyasıya mücadele edip İnternet kitapçılığının devlerinden Amazon'un da gücünü arkasına alarak en iyi elektronik kitap okuyucu olma yolunda rakiplerine kök söktüreceğini söyleyebiliriz.
Çok yönlülüğü başka bir noktaya taşıyan epik bir ada sahip iLiad 700 $'lık bir fiyat etiketine sahip. Hollanda merkezli iRex Technologies tarafından üretilen cihaz bir elektronik kitap okuyucudan çok daha fazlasını sunuyor.Sony Reader'ın işlevselliğini dahaileri bir noktaya taşıyan iLiad Wacom Penabled adlı ekranını yazılabilir kılarak; not almayı, çizim yapmayı ve stlyus kalemiyle oyun oynamayı mümkün kılan, yenilikçi bir teknoloji barındırıyor. iLiad gelişmiş teknolojisiyle gözleri yormayan elektronik mürekkepli 8.1 inçlik 16 seviyeli siyah beyaz ekranın yanı sıra, arttırılabilir 4GB'lık belleğe sahip. iLiad ile birlikte gelen yazılım da alınan notların dijital metne dönüştürülmesini sağlayarak iLiad'ı özellikle de öğrenciler için çok daha kullanışlı bir hale getiriyor.
Fujitsu, elektronik kitap okuyucu kavramına daha farklı bir açıdan yaklaşarak gelişmiş bir tablet PC (slate) teknolojisi taşıyan ST5112 modelini, 1,899$'lık fiyat etiketiyle üst gelir gruplarına hitap eden bir ürün olarak konumlandırmış. 5112, bir slate tablet olarak okuma rolünü Sony Reader ve iLiad'ın yaptığı şekilde yerine getirirken, sunduğu ekstra özelliklerle taşınabilirliği daha ileri bir noktaya taşıyor. Tablet bilgisayar özelliklerini Microsoft Windows XP üzerinde yürüten Fujitsu 5112, 80gb'lık depolama kapasitesi sunan bir sabit disk ve 10 inçlik bir ekran taşıyor. Sony Reader'ın ve iLiad'ın bir elektronik kitap okuyucu olarak sunduğu tüm işlevselliği bünyesinde barındıran Fujitsu 5112'nin diğer yönlerden aşırıya kaçtığı dahi söylenebilir. Fujitsu 5112'nin 5 saatlik pil ömrü, bir tablet bilgisayar için çok iyi olarak değerlendirilebilir olsa da, portatif bir elektronik kitap okuyucu için çok kötü olduğu söylenebilir. Cihazın yüksek fiyat etiketi de göz önüne alındığında, üzerine yazılabilen ya da çizilebilen daha pahalı ama daha az işlevsel bir dizüstü bilgisayar için bu mali yükün altına girmeye değer mi diye sormamak mümkün değil.
Son olarak elektronik kitap okuyucuları pazarına farklı bir yönden katılan Apple'ın, şirketin iPhone 2.0 adlı yazılımı çalıştırabilen yeni platformlarındaki taşınabilir cihazları inceleyeceğiz. 8GB, 16GB ve 32GB'lık farklı sürümlerde, 229-500$ fiyat aralığında satılacak olan iTouch, Wi-Fi bağlantısı desteği, becerikli dokunmatik ekran ve hiçbir taşınabilir cihazda bulunmayan kullanıcı arabirimi ile daha birçok özelliğinin bir araya getirildiği fakat farklı yönlerin öne çıkarıldığı bir elektronik kitap okuyucu olmuş. iTouch'ın daha çok özelliğe sahip kuzeni iPhone 2.0, aynı şekilde dokunmatik işleyen kullanıcı arabiriminin yanı sıra; G2, G3 ve EDGE İnternet bağlantısı, yerleşik kamera ve telefon özellikleri için gerekli olan mikrofon/hoparlör sistemlerini bünyesinde barındırıyor. iPhone 2.0'a aylık 200$'lık telefon faturası ve İnternet'ten veri indirme paketi karşılığında sahip olunabiliyor. Bu cihazların işlevselliğini sağlayan bir başka etmeninde, Stanza gibi ücretsiz programların indirilebildiği iTunes Application Store'a bağlanma özelliğinin olduğunu söyleyebiliriz. Örnek olarak iTouch/iPhone kullanıcı arabirimleri için geliştirilen Stanza'nın, dizüstü/masaüstü bilgisayarlardan cihaza elektronik kitap indirilmesini sağlayan bir Mac sürümü de bulunuyor ve ayrıca Amazon'un Kindle E-kitap okuyucusu için ürettiği Kindle E-Kitapları da okuyabiliyor.
Hem Apple iTouch hem de Apple iPhone'ın belli başlı zayıflıklarını incelediğimizde, cihazın dört-beş saatlik video izlemeye izin veren sınırlı pil ömrü ve kitap okumanın zor olabileceği 3.5 inçlik ekranı dezavantajları arasında. Buna karşın kendilerine has benzersiz özellikleri ve nispeten uygun olarak nitelendirilebilecek fiyatları ile her iki Apple ürünü de elektronik kitaplardan müziğe ve filmlere kadar; pek çok medya biçimine yüksek taşınabilirlikle erişme imkânı sunmaları bağlamında rakipsiz görünüyorlar.
GELECEK
Taşınabilir belge/kitap okuyucu pazarının daha emekleme döneminde olduğunu ve şirketlerin bu alanda mücadele etmeye son birkaç yıldır başladıklarını söyleyebiliriz. Sony Reader, iLiad, Fujitsu5112, Apple iTouch ve iPhonecihazlarının tümü, gittiğiniz her yerde kitap okuyabilmeniz için uygun seçenekler sunuyor. Bu şartlar altında kullanıcılara sadece cihazlarında hangi özelliklerin olmasını isteyip istemediklerine karar vermek kalıyor. Kullanıcılar, yanlarında taşımak için iPhone kadar küçük bir cihaz mı yoksa elektronik kitapların zevkine tam olarak varmak için iLiad gibi daha büyük ekranlı bir elektronik kitap okuyucu mu tercih etmeli? "Pil ömrü mü önemli yoksa depolama alanının artırmaya müsait oluşu mu?" gibi soruları cevapladıktan sonra ihtiyaçları ve zevkleri doğrultusunda kendilerine uygun cihazı seçebilirler. Öte yandan bu makale için dijital okuma devri başlığını seçmiş olsak da, elektronik belge/kitap okuyucu cihazların geleneksel kitaplar karşısındaki durumunu ve bu alanda üretilen cihazların geleceğini hiç şüphesiz, yine kullanıcıların talepleri belirleyecek.