Videoların internet'te en önemli medya biçimi haline gelmesi, birçok insanın günlük yaşam alışkanlıklarını değiştirdi. Artık insanlar bir konuda yazılmış bir incelemeyi, bir yemek tarifini veya bir haberi okumak yerine videosunu izlemeyi tercih ediyorlar. Çünkü böylesi daha doyurucu... Önünüzde gerçek kanıtlar var; incelemenin yapılışına şahit oluyor, kullanılan ekipmanları görebiliyorsunuz; yemeğin nasıl yapıldığını, habere konu olan görüntüleri görebiliyor yani haberi direkt kaynağından izliyorsunuz.
İnternet'te videoya ne kadar talep olduğunu istatistiksel bir değerle ifade edersek konu biraz daha netleşecek: Sadece Amerika'da ayda 25 milyar kez video izleniyor.
2009 yılının ilk 3 aylık verilerine göre Kuzey Amerika'daki İnternet kullanıcısı sayısı 163 milyon ve tabii ki bu sayı hızla artıyor. Bu 163 milyon kişi ayda 25 milyar kez video izliyor. Eğer bu kullanıcı sayısına örneğin 393 milyon İnternet kullanıcısı bulunan Avrupa'yı ya da 657 milyon İnternet kullanıcısıyla başı çeken Asya'yı katarsak, ayda kaç kez video izleniyor olabileceğini varın siz hesap edin.
Türkiye'de 2008 istatistiklerine göre 26 milyon İnternet kullanıcısı var. Bu hiç de azımsanmayacak bir rakam. Yukarıdaki kullanıcı sayısı - video izlenme sayısı korelasyonuna bakarsak Türkiye'de en az üç milyar video izleniyor olması olası. Olası diyorum çünkü Türkiye hem henüz internet altyapısının yetersiz olması hem de "yasaklar" dolayısıyla video sitelerini kullanamıyor. Burada kullanıcıların video izleme talebinin yerel sitelerden işlemesi beklenebilir. Fakat yerel siteler hem tasarım, hem kullanım-sunum hem de içerik olarak doyurucu olmadıklarından ciddi kullanıcı sayılarına ulaşamıyorlar. Yine de bilin ki, hangi video sitesini kullanırsanız kullanın, videonuz normalde ulaşamayacağınız kadar çok insana ulaşacaktır.
Konumuzun başlığına dönecek olursak; videoların bu derece ilgi görmesi, bu devasa rakamlar, özellikle KOBİ'ler ve ismini duyurmak isteyen küçük işletmeler için önemli şansları da beraberinde getiriyor. Normalde verdiğiniz reklamlarla yerel/kısıtlı bir kitleye ulaşabilecekken, video sitelerini ve tabii ki sosyal ağları kullanarak çok geniş bir kitleye ulaşabilir; yerel küçük bir işletmeyken, dünyaca ismi bilinen ve hatta konuşulan bir marka olabilirsiniz. Üstelik bunu basit bir şekilde ve oldukça düşük bir maliyetle yapabilirsiniz. Tek yapmanız gereken bir video kamera bulmak ve bu iş için biraz vakit ayırmak. Eğer gerçekten ilgi çekici bir iş çıkarırsanız, videonuz hızlı bir biçimde binlerce, hatta milyonlarca insana yayılacak ve dünyanın her yerinden çok sayıda müşteri kısa süre içinde size ulaşacaktır.
İşte karşınızda web'de videonun nasıl kullanılabileceğine dair, iş amaçlı hazırlanmış 5 başarılı video ve bu 5 videoyu izleyip unutmadan önce bu videolardan çıkarılacak dersler.
1. Mattress Dominoes World Record Attempt
Yatak üreten bir İngiliz firması olan Benson's for Beds hazırladığı "Yatak Şeklindeki Dominolarla Dünya Rekoru Denemesi" videosuyla birçok blog'da, haber sitelerinde ve televizyon haberlerinde adından bahsettirmeyi başaran bir firma. Video YouTube'da 730.000 kere izlenmiş. Videoda bir kamera bütün olayı çekiyor, tek plan bu çekim montajlanmadığından dolayı ortamın doğallığını tümüyle yansıtıyor. Oldukça eğlenceli görünen rekor denemesi videosu, esprili bir sonla bidiyor. Videoda Benson for Beds'in çok geniş bir alana sahip olan bir şirket olduğunu, yatakların yola çıkışını, çalışanları ve orada çalışanların bu işi yaparken eğlendiklerini de görüyoruz ki bu tüketiciler için aslında çok önemli bir detay.
"Yatak Şeklindeki Dominolar" videosunun "kamerayı eline al ve hemen çek" tarzı bir video olmadığı açık... Ciddi bir planlama yapılmış hatta muhtemelen çekimi doğru yapabilmek için deneme kayıtları belki asıl çekim anında da bir kaç ekstra çekim yapılmıştır. Benson's viral videosundaki en önemli şey videoda kullanılan materyallerin Benson's'a ait olması. Yani videoda fantezi kaçabilecek şeyler denememiş, aksine videoyu, hergün zaten içinde bulundukları bir depoda, hali hazırda kendi ürettikleri yatakları kullanarak hazırlamışlar.
Çıkarılacak ders: Sahip olduğunuz şeylerle yaratıcı bir şeyler ortaya çıkarın...
2. Giant Stuffed Snake
Dev Doldurulmuş Yılan videosunun içeriğini, başlık aslında harfi harfine anlatıyor. El kamerasıyla çekilmiş bu videoda 18 foot (548 cm) uzunluğundaki bir doldurulmuş bir peluş yılanın Dodge Neon marka bir arabanın üzerinde durduğunu görüyoruz. Çekim yapan adam yılan hakkında konuşuyor ve bir amcadan (muhtemelen arabanın sahibi) yılanın ne kadar büyük olduğunu göstermesini istiyor. Video bu yılanda olduğu gibi dev peluş hayvanlar üreten BigPlush.com'un bir çalışması ve 225.000 kez izlenmiş. Peki bu videonun bu kadar çok kez izlenmesinin sebebi ne? Aslında anlaması/anlatması zor ama bildiğimiz bir gerçek var ki o da viral videolarda "doğru" arayışının gereksiz oluşu. Çünkü bir viral videoyu popüler yapan "yanlış" şeylerdir; toplumcal yanlış, ahlâken yanlış, kurallara göre yanlış şeyler ya da gündelik hayatımızda rastlayamayacağımız gariplikler içerir viral videolar. Bu videonun bu derece izlenmesinin sebebi muhtemelen yılanın boyunun absürt derecede uzun olması. Çekimi yapan kişinin yaptığı antromorfik benzetmelerse sanki "Merhaba" dediğinde yılan cevap verecekmiş beklentisi yaratıyor. Videonun hazırlanması sadece birkaç dakika sürmüş, çekim yapan kişi belki bu sürede ne konuşacağını planlamıştır fakat bunun ötesinde ne zaman, ne de maddiyat olarak bir maliyeti yok. Bu haliyle de viral bir videoyla nasıl sıçrama yapılabileceğinin en basit örneği.
Çıkarılacak ders: Viral video size çok pahalıya patlamaz.
3. Fit Yummy Mummy
Holls Rigsby, yeni anneler için, doğumdan sonra kalan kiloları eritmek üzere hazırlanmış çalışma rutinleri içeren Fit Yummy Mummy isminde e-book ve DVD'ler satıyor. Bu çalışma rutinlerini tanıtmak üzere, ki aslında bu başarısının da anahtarı, bir YouTube kanalı açmış. Bu kanala kısa egzersiz tanıtım videoları ve egzersiz yapamayacak kadar yoğun anneler için ufak tüyolar sunan videolar yüklüyor. Rigby'nin videolarının hiçbiri geniş bir kitleye ulaşan viral videolar arasında sayılmasa da (videoların izlenme sayısı 10 ila 20.000 arasında değişiyor) Rigby akıllıca bir stratejiyle hedef kitlesini doğru belirlemiş: Egzersiz/antrenman yapmak isteyen ve yardım arayan insanlar... Düşük bütçesine ve kısa video kliplerine rağmen uzmanlığını belli ediyor ve potansiyel müşterilerine kitap ve DVD'leri alırlarsa ne gibi bir içerikle karşılaşacaklarını gösteriyor.
Rigby'nin bunu YouTube'da yapmasının bir diğer güzel tarafı YouTube'dai navigasyonun genelinin arama tabanlı olması... Bu sayede videoları "workout", "egzersiz", "egzersiz örnek, "workout yardım" gibi aramalarda kolaylıkla bulunabiliyor. Özellikle de kendisinin hedeflediği kitle olan anneler tarafından... Her video aynı zamanda bir ürünün tanıtımı; bu da ürünler satın alındığında çok daha detaylı bilgilere ulaşılabileceği anlamına geliyor.
Çıkarılacak ders: Hedef kitlenizi tanıyın...
4. Will it Blend?
Küçük ev aletleri üreticisi Blendtec'in ilk "Will it Blend" (Karışacak mı?) videosunda laboratuar önlüğü giymiş bir adam, bir avuç cam misketi şirketin ev kullanımı için ürettiği blenderlarından birini kullanarak kuma dönüştürüyor. Bu video 2006'da İnternet'e yüklendiği andan itibaren 3.8 milyon kez izlenmiş. O günden bu güne şirket 90'dan fazla "Will it Blend?" videosu hazırladı ve bu videolar onmilyonlarca kez izlendi. Blendtec'in en popüler videosu iPhone'un blendera atıldığı video oldu ve sadece YouTube'da 7 milyon kez izlendi. Daha sonra Blendtec "Will It Blend?" isminde bir site açarak viral kliplerini düzenli bir video blog'a dönüştürdü.
Videolar 3 yıl öncesine göre çok daha az etkileyici; ama 3 yıl öncesine göre kullanılan objeler elbette ki daha şaşırtıcı. Videoların hepsinde aynı basit formül kullanılıyor: Blender + bilinen bir obje (normalde blendera koymayacağınız bir şey) = Viral video başarısı. Peki bu videolar neden bu derece başarılı oldu ve bu başarı nasıl bu kadar uzun süre korundu? Ufak sebepler aramaya gerek yok; sebep Blendtec'in kendi ürünleriyle eğlenmesi. Tekdüze, durağan, ürünü ele alıp sağa sola çevirmeli, anlatmalı videolar tamamen sıkıcıdır ve web'de bu videoları kimse izlemez. Fakat aptalca, saçma, absürt ve beklenmedik şeylerin olduğu videolar her zaman izlenirler. Blendtec'in videoları aynı zamanda ürünlerinin neden diğerlerinden farklı olduğunu da eğlendirici ve beklenmedik bir biçimde kanıtlıyor: Çünkü blenderları çok güçlü; içine ne atılırsa tuzla buz ediyorlar. Özellikle Chuck Norris'li bölümü izlemenizi şiddetle tavsiye ederim.
Çıkarılacak ders: Kendi ürünlerinizle eğlenmenin yollarını bulun ve gösterin...
5. Penny Pranks
Penny Pranks (Peni Şakaları) videoları her ne kadar küçük bir firmayı değil bir mağaza zincirini (Office Max) temsil ediyor olsalar da yine de başarılı viral kampanyalarından öğreneceğimiz dersler var. Gizli kamera ile çekilen bu video serisinde, aldığı mal ve hizmetlerin karşılığını bir çuval peni (bozuk para) ile ödemeye çalışan bir adamın karşılaştığı sorunları görüyoruz. Tahmin edeceğiniz gibi birçok iş yeri sahibi bu şakaya gülmüyor aksine sinire kesiyorlar. Her video, "Penilerinizle alabilecekleriniz için Office Max'e gelin..." mesajıyla bitiyor.
Videolar sadece YouTube'da binlerce kez izlenmişler. Videolar işe yaramış çünkü basit bir fikri gerçekleştirmek için mizahı kullanıyorlar: Office Max tüm diğer mağazaların aksine bozuk paralarınızı istiyor ve sizi bekliyor. Buradaki ders her iş koluna uygulanabilecek nitelikte. Öncelikle sizi rakiplerinizden farklı yapan şeyleri belirleyin ve bunları biraz mizahla karıştırarak diğer insanlara anlatın.
Çıkarılacak ders: Sizi benzersiz yapan şeyin öneminin altını çizin.