Dosya sistemi performansı düzenli bakım sayesinde arttırılabileceği gibi işletim sisteminin içerisindeki yapılandırmaları değiştirerek de bunu gerçekleştirmek mümkün. Şimdi dosya sistemini geliştirmek için izleyebileceğiniz yedi farklı yola değinelim.
- Disk birleştirme
- Küme boyutu düzenlemesi
- Kısa dosya adları
- Dizin yapısı
- Sıkıştırma
- pagefile.sys'nin yerini değiştirme
Disk birleştirme
Dosya sistemi fragmantasyonu (parçalanması) dosya sisteminin ilişkili verileri ardışık olarak kayıt edememesidir. Böylece, sabit disk arama yaparken daha zor çalışır ve bu da performans kaybına neden olur. Sabit disklerin bileştirilmesi performans arttırmak için gerçekleştirilen bir işlemdir ve hangi dosya sistemi olursa olsun yıllardır kullanılıyor. NTFS dosya sisteminin ilk yıllarında fragmantasyon ile ilgili çok konuşulmadı. NTFS dosya sisteminin fragmantasyona uğramadığı ile ilgili yanlış bir inanış vardı. Bu inanışın ansine NTFS de sistem kullanıldıkça ve diske kaydedilen veriler arttıkça fragmantasyona uğrar.
NTFS dosya sisteminin performansı, disk fragmantasyonun yanı sıra küme boyutunun durumuna da bağlıdır. Bir dosya, küme boyutundan küçükdahi olsa o kümenin boyutu diski dolduracaktır. Bu da eğer bir disk bölümü oluştururken doğru kümeboyutunu seçmezseniz büyük bir performans sorunu yaşamanız anlamına gelir. Bir NTFS dosya disk bölümü yaratırken ve bu bölümün küme boyutunu belirlerken aklınızda bulunması gerekenler;
- Dosyalar genel olarak aynı boyutlarda mı olacaklar?
- Dosyalar varsayılan küme boyutundan daha küçük bir boyuta mı sahip olacaklar?
- Diskteki dosyalar yaklaşık olarak aynı boyutta mı kalacaklar yoksa daha da mı büyüyecekler; büyüyeceklerse hangi oranda büyüyecekler?
Varsayılan küme boyutundan daha küçük boyuta sahip ya da bu küme boyutu ile yaklaşık aynı boyutta olan dosyalar, disk alanından kazanmak için varsayılan boyutu kullanmalıdırlar. Daha küçük küme boyutları ile ilgili dikkat edilmesi gereken nokta ise; bunların daha büyük küme boyutlarına göre daha kolay fragmantasyona uğramasıdır. Eğer diskinizde çok büyük olması muhtemel dosyalar saklayacaksanız (CAD çizimleri gibi) varsayılan 4KB boyut yerine 16 ya da 32KB küme boyutunu kullanmanız daha iyi olacaktır.
NTFS disk bölümlerinde kullanıcılar uzun bir isme sahip bir dosya yarattıklarında (Windows Vista) 8.3 kısa dosya ismine sahip benzer bir dosya daha yaratır. FAT12 ve FAT16'da kullanılan 8.3 kısıtlamasını hatırlar mısınız? Dosya isimleri o zamanlar yalnızca sekiz karakter ile sınırlıydılar ve üç karakter de uzantı için kullanılıyordu. Örnek olarak dosyaadi.doc gibi bir isim verilebilir. Böylesi kısıtlamalar ile dosyanın içerisinde ne olduğunu pek bilemiyorduk çünkü dosya isimleri yararlı açıklamalar içeremiyordu. NTFS Windows dünyasına dâhil olduğunda bu durum değişti. Artık dosyalarımız için 256 karakter uzunluğunda isimler verebiliyoruz.
İçerisindeuzun isimlere sahip çok fazla dosyalar barındıran sistemlerde dosya yaratma süreleri uzar; böylece dosya sistemperformansı zarar görür. Bunun da nedeni NTFS de 8.3 dosya ismini temel alıyor. Uzun isimli dosyaların ilk altı karakterini kullanarak kısa isimli dosyalar yaratan NTFS bu özelliği nedeniyle aynı klasörde benzer uzun isimli dosyalar bulunduğu zaman sorun yaşamanıza neden olabilir. Dosya yaratmak için gereken zamanı düşürmek için FSUTIL komutunu kullanarak 8.3 kısa dosya ismi sistemini devre dışı bırakabilirsiniz. 8.3 dosya sistemini devre dışı bıraktıktan sonra bilgisayarınızı yeniden başlatmayı unutmayın. Bunun için aşağıdaki komutu komut satırında yazın:
fsutil behavior set disable8dot3 1
NTFS'nin avantajlarından birisi de çok büyük sayılarda dosya ve klasör içeren disk 
bölümlerini destekleyebilmesidir. Bu desteğe rağmen bazı yolları takip ederek dizin yapınızı değiştirmeniz suretiyle performansınızı arttırabilirsiniz. Öncelikle, tek bir klasöre çok fazla sayıda dosya yerleştirmeyin. Bir klasörde çok fazla dosya varsa ve hızlı bir şekilde dosyaları açıp kapatan bir program kullanıyorsanız performans sorunları yaşayabilirsiniz. İş yükünü dağıtmak ve olası performans sorunlarını engellemek için dosyaları farklı klasörlere dağıtın. Eğer bu mümkün değilse, bütün dosyalar aynı klasörde olmak zorundaysa bir önceki bölümde anlatılan 8.3 dosya ismi yapısını devre dışı bırakmayı da deneyebilirsiniz.
Sıkıştırma
Dosya sıkıştırmanın performans sorunu yarattığı bir sır değil. Çünküsıkıştırılmış bir NTFS dosyası aynı bilgisayarda başka bir alana kopyalansa dahi önce sıkıştırılmış veriler açılır, sonra açılan veriler kopyalanır ve son olarak yeni bir dosya olarak kaydedilecek veriler tekrar sıkıştırılır. İşlemcisi zayıf olan bilgisayarlarda sıkıştırmayı kullanmak tam bir felakete neden olabilir.
Pagefile.sys'nin yerini değiştirme
Dosya sistem performansını arttırmanın bir başka yolu da pagefile.sys dosyasını başka bir fiziksel sürücüye taşımak ve bu sürücüyü yalnızca dosyanın kullanımına ayırmaktır. Sayfalama (paging) dosyasını yalnızca kendi kullanımına ayrılmış farklı bir sabit diske gönderdiğinizde sayfalama işleminin hızlandırarak dosya sistem performansında artış sağlayabilir ve fiziksel sürücülerdeki fragmantasyon sorununu azaltabilirsiniz.