İnternet Çöktü!



Ekleyen
deniznegis
Güncelleme Zamanı
25.05.2010

Panik yapmayın, çökmedi ama giderek internetsiz yaşayamaz bir hâle geldiğimiz bu günlerde internet kullanılamaz bir biçimde tümüyle çökseydi, ne olurdu hiç düşündünüz mü?

İnternet Çöktü!

İnternetin bağlantınız koptuğunda en iyi ihtimalle biraz rahatsız olursunuz o kadar. Ancak işiniz internete bağlıysa hızla para kaybedebilirsiniz. İnternet toptan bozulasaydı ne olurdu bir hayal edin.
İnsanların iPhonelarındaki GPS ya da haritalar olmadan kaybolmuş bir halde sokaklarda gezdiklerini, kredi kartı ile alışveriş yapamadıklarını gözünüzde canlandırın.

Şirketler e-posta yerine faks ve teledon görüşmelerine dayanmak zorunda kalırlardı ve kapasitelerini doldurup, üretkenliklerini kaybederlerdi. Kredi kartları çalışmaz, dükkânlar, hastanelerin tedarik ihtiyaçlarını karşılayamazlar hatta evlere giden elektrik bile kesintiye uğrardı.

McAfee Güvenlik Araştırması Yönetmeni Dave Marcus her şeyin arap saçına döneceğini söylüyor:
"Tüm satışların ve para transferinin internetten yapıldığı bir iş modelinin kağıt kaleme döndüğünü düşünsenize. İnsanlar akıllarını kaçırırlardı."

İnternette ilk iletimin gerçekleştirilmesinin üzerinden 40 yıl geçmişken tüm ağın hassaslığı üzerine düşünmek pek de boş bir iş olmaz. Tüm sistemi kapsayan bir değişiklik en son 20 yıl önce gerçekleştirildi ve internetin altyapısı hâlâ 70'lerdeki bilgisayar ağlarıyla ilgili fikirlere dayanıyor. Aslında Youtube ve Twitter gibi popüler siteler de yaşanan kesintiler, tüm internetin çökmesi halinde neler yaşanacağına dair ipuçları veriyor. Bilgisayarların ağlar dahilinde iletişim kurmasını sağlan internet protokolleri dünya ekonomisinin her alanına nüfuz etmiş durumda.
Washington'da kâr amacı gütmeyen bir düşünce grubu CSIS'nın deneyimli üyelerinden James Lewis internetin oyuncak olmaktan ekonominin temeli olmaya başladığını belirtiyor:

"Tüm süreçlerimizi otomasyona çevirdik, böylece süreç maliyetleri azaldı ve ekonomimiz daha verimli hâle geldi. Ancak aynı zamanda çok daha bağımlı olduk."

İnternet Çöktü!

İnternet nasıl çökebilir?
Akla gelen ilk soru böyle bir şey olabilir. İnternet parça parça sık sık çöker, problemler yaşanır. Büyük bölümlerde yaşanan çökmeler manşetlere taşınır. Örneğin Michael Jackson'ın ölümü nedeniyle insanlar Gogole News ve Twitter gibi sitelere akın ettiler ve bu sitelere kısa sürelerle erişilememesine neden oldular. Birkaç yıl önce Pakistan'ın Youtube'a girişi engellemeye çalışması tüm dünyada Youtube'un kesintiye uğramasına neden oldu. Bu yılın başında da hackerlar tüm Kırgızistan'da interneti çökerttiler.
Bu örnekler iki önemli riskin altını çiziyor: bir saldırı ya da teknik çöküş

Gerçi, tüm sistemi kapsayacak bir arızayı tasavvur etmek güç. İnternet routerların dağıtıldı bir sistemdir ve ağlar çeşitli hükumet ve özel organizasyonların elindedir. Bu esnek bir yapı sağlar yani bir bölüm çökerse ağ, kesintiyi atlamak için başka bir rota hesaplar.

1969'da Amerikan hukumeti bilim adamlarını, araştırmacıları ve askeri yetkilileri bir proje için buluşturmak istediğinde İnternet iş dünyasına adım attı. 1990'ların başında Amerikan hükumeti interneti ticari gelişime açtı. 1994'de Netscape bir web tarayıcı çıkarttı ve bu tarayıcı tüketime uygun, kullanıcı dostu programların ilki oldu.

İnterneti çökertmek için bir şey ya da birinin temel internet protokollerine (bilgisayarların birbirleriyle iletişim kurmaya çalışırken kullandıkları kurallar) müdahale etmesi gerekiyor. Böyle bir şey sadece World Wide Web'in (www) değil, şirketlerin güvenlik için kullandığı özel IP ağların da çökmesine neden olur.

Olası yollardan biri, herhangi bir IP ağına bağlı olan bilgisayarların adresini tanımlayan ya da diğer aygıtların bir adı (domain) sistemine (DNS) saldırmak olabilir. Şu an dünya üzerinde bir düzineden bilgisayarda tüm internetin DNS adres bilgisi bulunuyor.
Eğer biri bu bilgiyi silmeyi ya da karıştırmayı başarırsa bilgisayarınızın bir web sayfasının sunduğu veriyi nerede bulacağını ya da bir e-postayı ulaştıracağı yeri bilemez. Neyseki her bir merkez sunucuda tüm bu bilginin pek çok kopyası bulunuyor.

İnternetin en iyi savunma mekanizması yedekleme olsa gerek. İnternetin doğmasını sağlayan projede kullanıcılar akademisyenler olsalar da internet bilgisayarların akıllı ama ağı kullananların hata yapmaya yatkın olduğu düşüncüsüyle tasarlandı. Gerçi o 30.000 uzman bugün 1.5 milyar eğitimsiz kişinin birbirleriyle bilgisayar, iPod, Blackberry, televizyon gibi cihazlarla bağlantı kurmalarını sağladılar.

İşin aslı DNS adresi ve sunucu kapasitesi ihtiyacını aşabilmek oldukça güç bir iş. VeriSign DNS bilgisi arayan bilgisayarlardan günde 50 milyar sorgu alıyor ve bu rakamın 20202'de 4 trilyona çıkması bekleniyor.

Washington'da nette tarafsızlık üzerine yapılan bir müzakerede İnternetin HD video gibi talepleri kaldırabilmesi için ihtiyaç duyduğu yükseltmeyi kimin milyarlarca dolar harcayarak yapabileceği de tartışıldı. ATT'deki uzmanlar Ağ'ın önümüzdeki yıl kapasitesini doldurabileceğini öne sürüyor. Bu oldukça tartışmalı bir konu ve böyle bir şey olursa ne olur belli değil.

Kıyamet günü senaryosu
Eğer interent çökerse pek çok alanı yıkar:

  • İletişim: Web ya dae-postalardan bilgi alamazsınız. IP ağına dayanan cep telefonu ve televizyonlar karanlığa gömülür. Basın organizasyonları kendi içlerinde iletişim kurmakta zorlanırlar ve haber toplayıp, yayımlamak için Web'i kullanamazlar. Hükumetler de kendi içlerinde iletişim kurmakta ve acil duyuru yapmada zorlanırlar.
  • Mali işlemler: Bankalar ödemeleri IP ağları, kredi kartının makinelerden geçirilmesi ya da internet bankacılığı işleme sokarlar. Yedek sistemleri vardır ama bunlar şahısların fiziksel onaya ya da telefon ağlarına bağlıdır ki bunlar daha çok personel gerektirir ve talebi karşılamakta zorlanırlar.
  • Ulaşım: Yolcu uçakları, trenler hatta bazı yollar sorunsuz ulaşım için IP ağlarından destek alır. Pek çok ulaşım yolu durma noktasına gelir ve insanların, ticari malların ülkeden ülkeye hareketi kesintiye uğrar.
  • Perakende tedarik zinciri: Tırlar ve nakliyat yolları dahi karanlık çağlara döner çünkü perakende dükkanları envanter sistemlerini kullanamazlar.
  • Sağlık: Çoğu sağlık kayıtları bilgisayarların veritabanlarında tutulmaktadır. Ağların çökmesi ile sağlık sektöründe çalışanlar herhangi bir kayda ancak direkt olarak kaydın bulunduğu bilgisayarı kullanabilirse ulaşabilirler. Eczaneler, hastaneler ve klinikler kayıtlara ulaşmakta ve stok tutmakta zorlanırlar.
  • Elektrik: İnternet çökerse otomatik olarak elektrik kesilmez ama enerji şirketleri elektrik şebekelerini kontrol etmek için sinyal gönderemezler. Bu şebekelerde potansiyel bir arıza noktasına dönüşür.

Sonuçta eğer internet çökerse tüm büyük şirketler, hükumet daireler işlem göremez bir hâle gelirlerdi.

İnterneti korumak için yapılanlar
Hemen koşup makarna, ekmek almaya başlamayın. Böyle bir felaketi önlemek için pek çok önlem alınmış durumda zaten. McAfee'den Marcus internet protokol ve mimarisinde pek çok yedekleme bulunduğunu ve DNS'in asıl kök sunucularına çoğu makineden ulaşılamayacağını belirtiyor.

".com" ile biten sitelere nezaret eden Verisign'da DNS bilgisi için sorgu gönderen bilgisayarlar için aynı yanıtların bulunduğu 75 ayrı sunucu bulunuyor. VeriSign tek bir sisteme bağlı kalmamak için farklı işletim sistemleri, farklı üreticilerden bilgisayarlar ve routerlar kullanıyor. Ayıca ana veritabanı, herhangi bir bozukluğun yayılmaması için veriyi ağa göndermeden önce kontrol ediyor.
Bunun yanında Net'i kullanan büyük firmalar Net kapasitesi, kesintileri, tarayıcı problemleri gibi konuları içeren acil durum planlarına sahipler. Bu planlar kritik işlemlerin yürütülebilmesi için tasarlanmışlardır.
Ancak interneti çökertebilecek kişi ya da kişileri engelleyecek "merkezi" bir otoritenin olmaması hiçbir tekil organizasyonun yeni bir güvenlik sistemi ya da protokoller konusunda yaptırım uygulayamayacağı anlamına geliyor.
CSIS'den Lewis insanların sistemin istikrarını korumak için gerçekten sıkı çalıştıklarını ancak problemin 70'lerden kalma internet protokolleri olduğunu belirtiyor:
"İstediğiniz kadar parlatın, üzerinde oynama yapın gene 1970 model bir araba olarak kalacak. Dünyada bu arabayı nasıl bozabileceğini bulmaya çalışan insanlar olduğunu da biliyoruz."